Ως ενεργοί πολίτες και ως μαχόμενοι επιστήμονες, με τη δημοσιοποίηση του πρώτου νομοσχεδίου για την ειδική αγωγή (Μάρτιος 1995) από την τότε ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, κατανοήσαμε:
α) Την ευθύνη και την υποχρέωση μας να αντιπαρατεθούμε στις κατεστημένες και εύκολες παραδοχές που αφορούσαν την ερμηνεία του σχολικού αποκλεισμού και τις πολιτικές εκδοχές χειρισμού του χωρίς ημερομηνία λήξης για την εξάλειψη του, και
β) Ότι έπρεπε να αμφισβητήσουμε τις συγκεκριμένες κυρίαρχες πολιτικές επιλογές που μεθόδευαν τη διαμόρφωση αντιπαιδαγωγικών πρακτικών με την εγχάραξη αντιδημοκρατικών δομών στο εκπαιδευτικό σύστημα και ακύρωναν τις προοπτικές ένταξης όλων των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στα δημόσια σχολεία.
Γι' αυτό συγκροτήσαμε το επιστημονικό μας σωματείο, για να μπορέσουμε να συνδιαμορφώσουμε με τους εκπαιδευτικούς, τους πολιτικούς και κοινωνικούς φορείς μια εναλλακτική πρόταση προκειμένου να αντικαταστήσει τη νέα γραμμική, λειτουργική και τεχνογραφειοκρατική αντίληψη οργάνωσης του μικροσυστήματος της ειδικής αγωγής, που προωθούσε νομοθετικά το ΥΠ.Ε.Π.Θ.
Το Υπουργείο Παιδείας αρνήθηκε τόσο το διάλογο όσο και τη διαπραγμάτευση των ελάχιστων βασικών προϋποθέσεων που απαιτούνταν να αναβαθμιστεί ποσοτικά και ποιοτικά η ειδική αγωγή - εκπαίδευση, επαγγελματική κατάρτιση και αποκατάσταση των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Εμείς, ξεπερνώντας τις αδιέξοδες και στείρες αντιπαλότητες, αξιοποιήσαμε τον επιστημονικό λόγο και μελετήσαμε τις αντιφάσεις, τις παραπλανήσεις, τις κυβερνητικές λογικές και προθέσεις που εγκόλπωνε το νομοσχέδιο. Με ένα πλήθος πρωτοβουλιών του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Ειδικής Αγωγής (συνέδρια, ημερίδες, γενικές συνελεύσεις, συσκέψεις, έκδοση των «Θεμάτων Ειδικής Αγωγής», κινητοποιήσεις, αρθρογραφίες κλπ.) διατυπώσαμε σαφείς προτάσεις οι οποίες επέδρασαν καταλυτικά στην κατανόηση των αναγκαίων τομών στις δομές και τις λειτουργίες της ειδικής αγωγής από τα πολιτικά κόμματα, τους συνδικαλιστικούς φορείς (Δ.Ο.Ε., ΟΛΜΕ,...) και τις οργανώσεις των «ατόμων με ειδικές ανάγκες».
Αυτοί οι κορυφαίοι φορείς -θεμελιώδεις συστατικοί θεσμοί του δημοκρατικού μας πολιτεύματος το Φεβρουάριο του 2000, κατά τη διάρκεια εισαγωγής, συζήτησης και ψήφισης του νομοσχεδίου στη Βουλή των Ελλήνων- κατέθεσαν διαφορετικές θεσμικές προτάσεις, από αυτές που το ίδιο περιελάμβανε.
Το κυβερνών κόμμα αρνήθηκε τις προτάσεις τους και ψήφισε μόνο του το νέο νόμο ανοίγοντας έτσι τις πολιτικές και διοικητικές διαδικασίες για την υπαγωγή του μικροσυστήματος της ειδικής αγωγής στον ιεραρχικό και γραφειοκρατικό λαβύρινθο του Υπουργείο Παιδείας, με τις απαραίτητες συνδρομές νεοεισαγόμενων παραεκπαιδευτικών μηχανισμών.
Πρόκειται για επανακαθορισμό των δομών και των λειτουργιών στις Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και είναι βέβαιο ότι θα ιχνηλατήσουν θεωρήσεις, πρακτικές, χειρισμούς, συμπεριφορές και διαπλοκές στο σύνολο της δημόσιας και ιδιωτικής εκπαίδευσης. Επομένως, για να κατανοήσουμε τη διαγραφόμενη πραγματικότητα, απαιτείται συστηματικότερη αποκωδικοποίηση των πολυπλοκοτήτων του νέου νόμου. Κι αυτή η διερευνητική προσπάθεια άρχισε, επίσημα και μεθοδικά, με την επιστημονική ημερίδα που συνδιοργάνωσαν ο Πανελλήνιος Επιστημονικός Σύλλογος Ειδικής Αγωγής και ο Σύλλογος Μετεκπαιδευομένων Δ/Ν Μαράσλειου Διδασκαλείου Δημοτικής Εκπαίδευσης, στις 16 Ιουνίου 2001 με θέμα: «Ο νέος νόμος για την ειδική αγωγή: Προοπτικές και αδιέξοδα».
Σ' αυτή την επιστημονική πρωτοβουλία συμμετείχαν με εισηγήσεις και παρεμβάσεις τους εκπρόσωποι από: 1) Το Υπουργείο Παιδείας, 2) Το Τμήμα Ειδικής Αγωγής του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, 3) Τη Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδος, 4) Την Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης, 5) Το Κέντρο Μελετών και Τεκμηρίωσης της Ο.Λ.Μ.Ε., 6) Την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες, 8) Την Ομοσπονδία Κωφών Ελλάδος, 9) Την Π.Ο.Σ.Γ.Κ.Α.Α., 10) Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, 11) Τα Πολιτικά Κόμματα, 12) Μέλη από τον Π.Ε.Σ.Ε.Α, και το Σύλλογο Μετεκπαιδευομένων Δ/Ν του Μ.Δ.Δ.Ε., 13) Καθηγητές από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και Σχολικοί Σύμβουλοι της Ειδικής Αγωγής.
Σ' αυτό το τεύχος των «θεμάτων Ειδικής Αγωγής» (13ο) περιλαμβάνονται τα πρακτικά της Ημερίδας και οι αναγνώστες θα έχουν την ευκαιρία να μελετήσουν σφαιρικά το νέο τοπίο που διαμορφώνεται στον ευαίσθητο χώρο της ειδικής αγωγής με τις νομοθετικές ρυθμίσεις του Ν. 2817/2000.
Σχεδόν στο σύνολο τους οι εισηγητές και οι παρεμβαίνοντες -συμπεριλαμβανομένων και των εκπροσώπων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και του Υπουργείου Παιδείας- αναγνώρισαν το πλήθος των δημοκρατικών ελλειμμάτων ή θεσμικών δυσλειτουργιών που χαρακτηρίζουν το νέο νόμο.
Επειδή όμως όλοι ενδιαφέρονταν και αγωνιούσαν για το μέλλον της ειδικής αγωγής, εστίασαν την προσοχή τους σε μια διεισδυτική αξιολόγηση των θετικών διατάξεων του.
Εξέφρασαν τις ενστάσεις σ' ό,τι αφορά τη σταδιακή ενεργοποίηση τους -μέσα σε πολύ ανεκτά χρονικά περιθώρια- και κατέθεσαν αξιόλογες προτάσεις που θα συμβάλλουν σημαντικά στην απεμπλοκή από τη στασιμότητα και τα αδιέξοδα που έχει περιέλθει εδώ και χρόνια η ειδική αγωγή.
ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΥΜΕ ότι τα πορίσματα της επιστημονικής ημερίδας έχουν ως βασικούς αποδέκτες όλους εκείνους τους θεσμικούς φορείς και το στελεχιακό δυναμικό που σχεδιάζουν τις εκπαιδευτικές πολιτικές, γιατί πιστεύουμε πως η δημοσιοποίηση τους θα τους διευκολύνει να επανατοποθετηθούν σε καίριες πτυχές του νόμου που εμπεριέχουν στρεβλές πολιτικές προθέσεις και αποφάσεις.
Κι οι όποιες σοβαρές στρεβλώσεις και το κάθε δημοκρατικό έλλειμμα μπορούν να εξαλειφθούν μόνο με νέες νομοθετικές ρυθμίσεις. Υπάρχουν κι άλλοι δρόμοι που οδηγούν στην ευτυχία των παιδιών και των ανθρώπων -και σ' αυτούς χωράνε όλοι, γιατί χαράχτηκαν και στηρίχθηκαν σε στέρεες βάσεις όπως είναι οι θεμελιώδεις αρχές της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ και των ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ. Ας τους ακολουθήσουμε και ας χτίσουμε ένα αντιαυταρχικό - παιδοκεντρικό σχολείο σε μια ανθρώπινη κοινωνία.
